Cryopreservatie

Cryopreservatie is een speciaal proces waarbij cellen en weefsels gedurende lange tijd kunnen worden bewaard voor later gebruik. Hierbij worden deze bij -196°C ingevroren en opgeslagen in vloeibare stikstof. De naam van deze techniek is afgeleid van het Griekse woord 'kryos', wat zoveel betekent als 'zeer koud'.

Wat kan er worden opgeslagen?

Bij fertiliteitsbehandelingen is cryopreservatie een gangbare methode. In Nederland is invriezen van verschillende materialen mogelijk.

• Onbevruchte eicellen
  Bij onbevruchte eicellen wordt een speciale invries techniek toegepast om de kans op schade aan te eicellen te minimaliseren. Onbevruchte eicellen bestaan voor een groter deel uit water dan bevruchte eicellen en zijn daarmee veel gevoeliger voor het invriesproces. Waterkristallen die tijdens het invriesproces ontstaan, kunnen daarom meer schade aanrichten. Met behulp van de vitrificatie techniek overleven nagenoeg alle eicellen het invries proces.

• Embryo's
  Vanaf 2016 worden embryo’s in het blastocyste stadium ingevroren, dat wil zeggen 5 dagen na de follikelpunctie. Meer dan 95% van de blastocystes die ingevroren worden, overleven dit invries en later ontdooi proces.

• Zaadcellen
  Zaadcellen kunnen ingevroren worden wanneer er een risico is op beschadiging van de zaadcellen bij een medicamenteuze behandeling. Voorafgaand aan een sterilsatie operatie, bij langdurige afwezigheid van de partner, of problemen bij de man om sperma te produceren (psychische impotentie) is er een mogelijkheid om sperma in te vriezen. Bij gebruik van sperma van een donor, worden van tevoren zaadcellen van de donor ingevroren voordat deze gebruikt kunen worden. Wanneer gecontroleerd is dat in de periode van doneren er geen infecties aanwezig waren bij de donor, wordt het sperma vrijgegeven voor gebruik. Vaak neemt de kwaliteit van het sperma af door het in te vriezen.

Hoe verloopt een cryotransfer?

Op het moment dat bij een stel de wens bestaat om een ingevroren, bevruchte eicel te gebruiken voor een mogelijke zwangerschap, kan deze op het juiste moment in de menstruatiecyclus van de vrouw ontdooid en in de baarmoeder geplaatst worden. Hierbij wordt ook wel gesproken van een cryotransfer. Onbevruchte eicellen die ingevroren zijn geweest, worden eerst bevrucht door middel van een intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI).

Bij een optimale, regelmatige cyclus kan een cryotransfer worden in de natuurlijke cyclus van de vrouw. Een andere mogelijkheid is de opbouw van het baarmoederslijmvlies te ondersteunen door middel van oestrogenen, om het zo goed mogelijk voor te bereiden op de innesteling van de eicel. De arts kan de dikte van het baarmoederslijmvlies meten door middel van een echo. Wanneer dit dik genoeg is, wordt door het toedienen van het hormoon progesteron de eisprong gesimuleerd. Hierdoor verandert de structuur van het slijmvlies en is dat klaar om een of meerdere embryo's te ontvangen. Een derde variant is hormoonstimulatie met clomifeen of FSH, waarmee de follikelrijping voor de embryotransfer wordt ondersteund. Daarna kan de arts het embryo/de embryo's door middel van een flexibele katheter inbrengen in de baarmoeder. 

Hoeveel vergoedt de verzekering?

In Nederland wordt het invriezen van embryo’s ontstaan na een IVF- of ICSI behandeling vergoed. Dit geldt voor 3 behandelingen per doorgaande zwangerschap. Het invriezen van zaadcellen en/of eicellen wordt in de meeste gevallen niet vergoed door de verzekering.